Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

The hardened

  • 1 dura

    dūrus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. root dhar, to fix, confirm], hard.
    I.
    Lit.
    A.
    Orig. as affecting the sense of feeling:

    et validi silices ac duri robora ferri,

    Lucr. 2, 449; so,

    silex,

    Verg. A. 6, 471:

    ferrum,

    Hor. C. 3, 11, 31:

    cautes,

    Verg. A. 4, 366; Ov. M. 4, 672:

    bipennes,

    Hor. C. 4, 4, 57:

    ligones,

    id. Epod. 5, 30:

    aratrum,

    id. S. 1, 1, 28:

    compes,

    id. Epod. 4, 4:

    pellis,

    Lucr. 6, 1195; Verg. G. 3, 502:

    arva,

    id. ib. 2, 341; cf.

    cutis,

    Ov. M. 8, 805:

    alvus,

    Cels. 6, 18, 9; Hor. S. 2, 4, 27: aqua, hard, i. e. containing much earthy matter, Cels. 2, 30 fin.; cf.

    muria,

    saturated with salt, Col. 6, 30 fin.; 12, 6, 1 et saep., v. muria:

    dumeta,

    i. e. rough, Ov. M. 1, 105 et saep.:

    gallina,

    tough, not yet boiled tender, Hor. S. 2, 4, 18; cf.:

    fungi, qui in coquendo duriores fient,

    Plin. 22, 23, 47, § 99 et saep.— Sup.:

    ladanum durissimum tactu,

    Plin. 26, 8, 30, § 48; cf.:

    durissimus tophus vel carbunculus,

    Col. 3, 11, 7 et saep.—As subst.: dūrum, i, n.
    (α).
    E duro (sc. ligno), of the hardened wood of the vine, Col. 3, 6, 2; 3, 10, 15; 21 et saep.; cf. duramentum.—
    (β).
    Durum cacare, Mart. 3, 89, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    As affecting the sense of taste:

    vinum, opp. suavis,

    hard, harsh, Pall. Oct. 14, 5; cf.:

    sapor Bacchi,

    Verg. G. 4, 102:

    acetum,

    Ser. Samm. 40 and 351.—
    2.
    As affecting the ear:

    vocis genera permulta:... grave acutum, flexibile durum,

    Cic. N. D. 2, 58, 146; cf. Quint. 11, 3, 15 and 32.—Hence, in rhet., hard, rough (cf. asper, II.):

    aspera et dura et dissoluta et hians oratio,

    Quint. 8, 6, 62:

    consonantes,

    id. 11, 3, 35:

    syllabae,

    id. 12, 10, 30:

    verba,

    id. 8, 3, 32 sq.; cf. id. 1, 5, 72:

    compositio,

    id. 9, 4, 142.
    II.
    Trop.
    A.
    Opp. to cultivated, rough, rulde, uncultivated:

    Q. Aelius Tubero ut vita sic oratione durus, incultus, horridus,

    Cic. Brut. 31; cf.:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores, et oratione et moribus,

    id. Fin. 4, 28, 78; id. Mur. 29:

    Attilius poëta durissimus,

    id. Att. 14, 20, 3:

    C. Marius, qui durior ad haec studia videbatur,

    id. Arch. 9, 19; cf. Quint. 10, 1, 93; 8 prooem. § 26; Hor. S. 1, 4, 8 al.:

    pictor durus in coloribus,

    Plin. 35, 11, 40, § 137; cf. Quint. 12, 10, 7: Fauni, gens duro robore nata, Verg. A. 8, 315; cf.:

    terrea progenies duris caput extulit arvis,

    id. G. 2, 341; cf. also Stat. Th. 4, 276 sq.; Ov. Tr. 3, 11, 8.—
    2.
    But sometimes as a praiseworthy quality, opp. to soft, weakly, hardy, vigorous (esp. freq. in poets):

    fortes et duri Spartiatae,

    Cic. Tusc. 1, 43; cf.:

    Ligures, durum in armis genus,

    Liv. 27, 48:

    durum genus experiensque laborum,

    hardy, Ov. M. 1, 414:

    unde homines nati, durum genus,

    Verg. G. 1, 63 (cf. laas and laos, Pind. Ol. 9, 71):

    gens dura atque aspera cultu,

    a hardy race, id. A. 5, 730:

    genus humanum durius, tellus quod dura creāsset,

    Lucr. 5, 926:

    Dardanidae,

    Verg. A. 3, 94:

    Hannibal,

    Hor. C. 2, 12, 2:

    Iberia,

    id. ib. 4, 14, 50:

    vindemiator,

    id. S. 1, 7, 29; cf.:

    ilia messorum,

    id. Epod. 3, 4:

    juvenci,

    Ov. M. 3, 584 et saep. —
    B.
    Opp. to morally mild, gentle, harsh, rough, stern, unyielding, unfeeling, insensible, obstinate:

    quis se tam durum agrestemque praeberet, qui, etc.,

    Cic. Or. 43, 148; cf.:

    quis nostrum animo tam agresti et duro fuit, ut? etc.,

    id. Arch. 8:

    neque sunt audiendi, qui virtutem duram et quasi ferream esse quandam volunt,

    id. Lael. 13 fin.;

    ingenio esse duro atque inexorabili,

    Ter. Ph. 3, 2, 12:

    satis pater durus fui,

    id. Heaut. 3, 1, 30; cf. id. Ad. 1, 1, 39; Cic. Cael. 16; Hor. S. 1, 2, 17:

    Varius qui est habitus judex durior,

    Cic. Fin. 2, 19, 62: cf. Caes. B. C. 3, 20, 4:

    mala vel duri lacrimas motura Catonis,

    Luc. 9, 50: duriorem se praebere alicujus miserae et afflictae fortunae, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13 A (cf. opp. at the end of the letter: se placabiliorem praebere):

    duri hominis vel potius vix hominis videtur, periculum capitis inferre multis,

    Cic. Off. 2, 14, 50; Hor. C. 4, 1, 7:

    quid nos dura refugimus aetas?

    id. ib. 1, 35, 34:

    ōs durum,

    shameless, impudent, Ter. Eun. 4, 7, 36 Ruhnk.; Cic. Quint. 24 fin.; Ov. M. 5, 451:

    cor,

    Vulg. Sirach, 3, 27 et saep. Of the austerity of the Stoic mode of living, v. above, A.—
    C.
    Of things, hard, severe, toilsome; troublesome, burdensome, disagreeable; adverse, unfortunate:

    opulento homini hoc servitus dura est,

    Plaut. Am. 1, 1, 12; so,

    servitus,

    Cic. Rep. 1, 44; 2, 25; cf.

    lex,

    Plaut. Merc. 4, 6, 1:

    condicio,

    Cic. Rab. Post. 6 fin.:

    provincia,

    Ter. Ph. 1, 2, 23; cf.

    partes,

    id. Eun. 2, 3, 62; Anton. ap. Cic. Att. 10, 8 A:

    dolor,

    Lucr. 3, 460:

    labor,

    id. 5, 1272:

    subvectiones,

    Caes. B. G. 7, 10, 1:

    venatus,

    Ov. M. 4, 307:

    dura cultu et aspera plaga,

    Liv. 45, 30 fin.:

    durissimo tempore anni,

    Caes. B. G. 7, 8, 2; cf. id. B. C. 3, 25, 3; Hirt. B. G. 8, 5 fin.:

    morbum acrem ac durum,

    Plaut. Men. 5, 2, 119; cf.

    valetudo,

    Hor. S. 2, 2, 88:

    dolores,

    Verg. A. 5, 5:

    frigus,

    Plaut. Men. 5, 6, 10:

    fames,

    Hor. S. 1, 2, 6:

    pauperies,

    id. C. 4, 9, 49:

    causa,

    Lucr. 3, 485; Quint. 4, 1, 25; Hor. S. 1, 10, 26:

    nomen (opp. molle),

    Cic. Off. 1, 12:

    verbum,

    id. Brut. 79, 274:

    propositio,

    Quint. 4, 5, 5 et saep.: De. Etiamne id lex coëgit? Ph. Illud durum, Ter. Ph. 2, 1, 8; so in the neutr. sing., Quint. 11, 1, 85; 12, 1, 36; Hor. S. 1, 9, 42 et saep.; cf.

    ellipt.: non vanae redeat sanguis imagini... Durum: sed levius fit patientia, etc.,

    Hor. C. 1, 24, 19. In plur. subst.: dura, ōrum, n., hardships, difficulties:

    siccis omnia dura deus proposuit,

    Hor. C. 1, 18, 3; id. Ep. 2, 1, 141; Sen. Oedip. 208; Verg. A. 8, 522:

    ego dura tuli,

    Ov. M. 9, 544 al. (In fem. plur. ellipt., sc. partes, Ter. Heaut. 2, 4, 22 very dub.).— Comp.:

    hi, si quid erat durius, concurrebant,

    if any unusual difficulty occurred, Caes. B. G. 1, 48, 6; 5, 29, 6; id. B. C. 3, 94, 6.— Adv. posit. in two forms: dūrĭter and dūre.
    A.
    (Acc. to 1. A.) Hardly:

    juga premunt duriter colla (boum),

    Vitr. 10, 8.— Comp.:

    durius,

    Vitr. 10, 15 fin.
    B.
    (Acc. to II. A.-C.)
    1.
    Hardly, stiffly, awkwardly:

    membra moventes Duriter,

    Lucr. 5, 1401:

    duriter,

    Auct. Her. 4, 10, 15; Gell. 17, 10, 15:

    dure,

    Hor. Ep. 2, 1, 66; Quint. 9, 4, 58; 10, 2, 19; Gell. 18, 11, 2.— Comp., Ov. R. Am. 337; Hor. S. 2, 3, 22; Quint. 8, 6, 24; 9, 4, 15; 117.—
    b.
    Hardily, rigorously, austerely:

    vitam parce ac duriter agebat,

    Ter. And. 1, 1, 47; id. Ad. 1, 1, 20; Novius ap. Non. 512.—
    2.
    Harshly, roughly, sternly:

    quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit,

    Enn. Trag. v. 348 Vahl.:

    duriter,

    Afran. Com. v. 251 Rib.; Ter. Ad. 4, 5, 28.— Comp., Cic. Lig. 6; id. Att. 1, 1, 4; id. Fam. 11, 27, 7; Caes. B. C. 1, 22 fin.; Tac. Agr. 16; id. A. 3, 52; Sen. Ep. 8; Vulg. Gen. 42, 7.— Sup., Hadrian. in Dig. 47, 14, 1.—
    3.
    Hardly, unfavorably, unfortunately:

    durius cadentibus rebus,

    Suet. Tib. 14 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > dura

  • 2 durum

    dūrus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. root dhar, to fix, confirm], hard.
    I.
    Lit.
    A.
    Orig. as affecting the sense of feeling:

    et validi silices ac duri robora ferri,

    Lucr. 2, 449; so,

    silex,

    Verg. A. 6, 471:

    ferrum,

    Hor. C. 3, 11, 31:

    cautes,

    Verg. A. 4, 366; Ov. M. 4, 672:

    bipennes,

    Hor. C. 4, 4, 57:

    ligones,

    id. Epod. 5, 30:

    aratrum,

    id. S. 1, 1, 28:

    compes,

    id. Epod. 4, 4:

    pellis,

    Lucr. 6, 1195; Verg. G. 3, 502:

    arva,

    id. ib. 2, 341; cf.

    cutis,

    Ov. M. 8, 805:

    alvus,

    Cels. 6, 18, 9; Hor. S. 2, 4, 27: aqua, hard, i. e. containing much earthy matter, Cels. 2, 30 fin.; cf.

    muria,

    saturated with salt, Col. 6, 30 fin.; 12, 6, 1 et saep., v. muria:

    dumeta,

    i. e. rough, Ov. M. 1, 105 et saep.:

    gallina,

    tough, not yet boiled tender, Hor. S. 2, 4, 18; cf.:

    fungi, qui in coquendo duriores fient,

    Plin. 22, 23, 47, § 99 et saep.— Sup.:

    ladanum durissimum tactu,

    Plin. 26, 8, 30, § 48; cf.:

    durissimus tophus vel carbunculus,

    Col. 3, 11, 7 et saep.—As subst.: dūrum, i, n.
    (α).
    E duro (sc. ligno), of the hardened wood of the vine, Col. 3, 6, 2; 3, 10, 15; 21 et saep.; cf. duramentum.—
    (β).
    Durum cacare, Mart. 3, 89, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    As affecting the sense of taste:

    vinum, opp. suavis,

    hard, harsh, Pall. Oct. 14, 5; cf.:

    sapor Bacchi,

    Verg. G. 4, 102:

    acetum,

    Ser. Samm. 40 and 351.—
    2.
    As affecting the ear:

    vocis genera permulta:... grave acutum, flexibile durum,

    Cic. N. D. 2, 58, 146; cf. Quint. 11, 3, 15 and 32.—Hence, in rhet., hard, rough (cf. asper, II.):

    aspera et dura et dissoluta et hians oratio,

    Quint. 8, 6, 62:

    consonantes,

    id. 11, 3, 35:

    syllabae,

    id. 12, 10, 30:

    verba,

    id. 8, 3, 32 sq.; cf. id. 1, 5, 72:

    compositio,

    id. 9, 4, 142.
    II.
    Trop.
    A.
    Opp. to cultivated, rough, rulde, uncultivated:

    Q. Aelius Tubero ut vita sic oratione durus, incultus, horridus,

    Cic. Brut. 31; cf.:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores, et oratione et moribus,

    id. Fin. 4, 28, 78; id. Mur. 29:

    Attilius poëta durissimus,

    id. Att. 14, 20, 3:

    C. Marius, qui durior ad haec studia videbatur,

    id. Arch. 9, 19; cf. Quint. 10, 1, 93; 8 prooem. § 26; Hor. S. 1, 4, 8 al.:

    pictor durus in coloribus,

    Plin. 35, 11, 40, § 137; cf. Quint. 12, 10, 7: Fauni, gens duro robore nata, Verg. A. 8, 315; cf.:

    terrea progenies duris caput extulit arvis,

    id. G. 2, 341; cf. also Stat. Th. 4, 276 sq.; Ov. Tr. 3, 11, 8.—
    2.
    But sometimes as a praiseworthy quality, opp. to soft, weakly, hardy, vigorous (esp. freq. in poets):

    fortes et duri Spartiatae,

    Cic. Tusc. 1, 43; cf.:

    Ligures, durum in armis genus,

    Liv. 27, 48:

    durum genus experiensque laborum,

    hardy, Ov. M. 1, 414:

    unde homines nati, durum genus,

    Verg. G. 1, 63 (cf. laas and laos, Pind. Ol. 9, 71):

    gens dura atque aspera cultu,

    a hardy race, id. A. 5, 730:

    genus humanum durius, tellus quod dura creāsset,

    Lucr. 5, 926:

    Dardanidae,

    Verg. A. 3, 94:

    Hannibal,

    Hor. C. 2, 12, 2:

    Iberia,

    id. ib. 4, 14, 50:

    vindemiator,

    id. S. 1, 7, 29; cf.:

    ilia messorum,

    id. Epod. 3, 4:

    juvenci,

    Ov. M. 3, 584 et saep. —
    B.
    Opp. to morally mild, gentle, harsh, rough, stern, unyielding, unfeeling, insensible, obstinate:

    quis se tam durum agrestemque praeberet, qui, etc.,

    Cic. Or. 43, 148; cf.:

    quis nostrum animo tam agresti et duro fuit, ut? etc.,

    id. Arch. 8:

    neque sunt audiendi, qui virtutem duram et quasi ferream esse quandam volunt,

    id. Lael. 13 fin.;

    ingenio esse duro atque inexorabili,

    Ter. Ph. 3, 2, 12:

    satis pater durus fui,

    id. Heaut. 3, 1, 30; cf. id. Ad. 1, 1, 39; Cic. Cael. 16; Hor. S. 1, 2, 17:

    Varius qui est habitus judex durior,

    Cic. Fin. 2, 19, 62: cf. Caes. B. C. 3, 20, 4:

    mala vel duri lacrimas motura Catonis,

    Luc. 9, 50: duriorem se praebere alicujus miserae et afflictae fortunae, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13 A (cf. opp. at the end of the letter: se placabiliorem praebere):

    duri hominis vel potius vix hominis videtur, periculum capitis inferre multis,

    Cic. Off. 2, 14, 50; Hor. C. 4, 1, 7:

    quid nos dura refugimus aetas?

    id. ib. 1, 35, 34:

    ōs durum,

    shameless, impudent, Ter. Eun. 4, 7, 36 Ruhnk.; Cic. Quint. 24 fin.; Ov. M. 5, 451:

    cor,

    Vulg. Sirach, 3, 27 et saep. Of the austerity of the Stoic mode of living, v. above, A.—
    C.
    Of things, hard, severe, toilsome; troublesome, burdensome, disagreeable; adverse, unfortunate:

    opulento homini hoc servitus dura est,

    Plaut. Am. 1, 1, 12; so,

    servitus,

    Cic. Rep. 1, 44; 2, 25; cf.

    lex,

    Plaut. Merc. 4, 6, 1:

    condicio,

    Cic. Rab. Post. 6 fin.:

    provincia,

    Ter. Ph. 1, 2, 23; cf.

    partes,

    id. Eun. 2, 3, 62; Anton. ap. Cic. Att. 10, 8 A:

    dolor,

    Lucr. 3, 460:

    labor,

    id. 5, 1272:

    subvectiones,

    Caes. B. G. 7, 10, 1:

    venatus,

    Ov. M. 4, 307:

    dura cultu et aspera plaga,

    Liv. 45, 30 fin.:

    durissimo tempore anni,

    Caes. B. G. 7, 8, 2; cf. id. B. C. 3, 25, 3; Hirt. B. G. 8, 5 fin.:

    morbum acrem ac durum,

    Plaut. Men. 5, 2, 119; cf.

    valetudo,

    Hor. S. 2, 2, 88:

    dolores,

    Verg. A. 5, 5:

    frigus,

    Plaut. Men. 5, 6, 10:

    fames,

    Hor. S. 1, 2, 6:

    pauperies,

    id. C. 4, 9, 49:

    causa,

    Lucr. 3, 485; Quint. 4, 1, 25; Hor. S. 1, 10, 26:

    nomen (opp. molle),

    Cic. Off. 1, 12:

    verbum,

    id. Brut. 79, 274:

    propositio,

    Quint. 4, 5, 5 et saep.: De. Etiamne id lex coëgit? Ph. Illud durum, Ter. Ph. 2, 1, 8; so in the neutr. sing., Quint. 11, 1, 85; 12, 1, 36; Hor. S. 1, 9, 42 et saep.; cf.

    ellipt.: non vanae redeat sanguis imagini... Durum: sed levius fit patientia, etc.,

    Hor. C. 1, 24, 19. In plur. subst.: dura, ōrum, n., hardships, difficulties:

    siccis omnia dura deus proposuit,

    Hor. C. 1, 18, 3; id. Ep. 2, 1, 141; Sen. Oedip. 208; Verg. A. 8, 522:

    ego dura tuli,

    Ov. M. 9, 544 al. (In fem. plur. ellipt., sc. partes, Ter. Heaut. 2, 4, 22 very dub.).— Comp.:

    hi, si quid erat durius, concurrebant,

    if any unusual difficulty occurred, Caes. B. G. 1, 48, 6; 5, 29, 6; id. B. C. 3, 94, 6.— Adv. posit. in two forms: dūrĭter and dūre.
    A.
    (Acc. to 1. A.) Hardly:

    juga premunt duriter colla (boum),

    Vitr. 10, 8.— Comp.:

    durius,

    Vitr. 10, 15 fin.
    B.
    (Acc. to II. A.-C.)
    1.
    Hardly, stiffly, awkwardly:

    membra moventes Duriter,

    Lucr. 5, 1401:

    duriter,

    Auct. Her. 4, 10, 15; Gell. 17, 10, 15:

    dure,

    Hor. Ep. 2, 1, 66; Quint. 9, 4, 58; 10, 2, 19; Gell. 18, 11, 2.— Comp., Ov. R. Am. 337; Hor. S. 2, 3, 22; Quint. 8, 6, 24; 9, 4, 15; 117.—
    b.
    Hardily, rigorously, austerely:

    vitam parce ac duriter agebat,

    Ter. And. 1, 1, 47; id. Ad. 1, 1, 20; Novius ap. Non. 512.—
    2.
    Harshly, roughly, sternly:

    quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit,

    Enn. Trag. v. 348 Vahl.:

    duriter,

    Afran. Com. v. 251 Rib.; Ter. Ad. 4, 5, 28.— Comp., Cic. Lig. 6; id. Att. 1, 1, 4; id. Fam. 11, 27, 7; Caes. B. C. 1, 22 fin.; Tac. Agr. 16; id. A. 3, 52; Sen. Ep. 8; Vulg. Gen. 42, 7.— Sup., Hadrian. in Dig. 47, 14, 1.—
    3.
    Hardly, unfavorably, unfortunately:

    durius cadentibus rebus,

    Suet. Tib. 14 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > durum

  • 3 durus

    dūrus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. root dhar, to fix, confirm], hard.
    I.
    Lit.
    A.
    Orig. as affecting the sense of feeling:

    et validi silices ac duri robora ferri,

    Lucr. 2, 449; so,

    silex,

    Verg. A. 6, 471:

    ferrum,

    Hor. C. 3, 11, 31:

    cautes,

    Verg. A. 4, 366; Ov. M. 4, 672:

    bipennes,

    Hor. C. 4, 4, 57:

    ligones,

    id. Epod. 5, 30:

    aratrum,

    id. S. 1, 1, 28:

    compes,

    id. Epod. 4, 4:

    pellis,

    Lucr. 6, 1195; Verg. G. 3, 502:

    arva,

    id. ib. 2, 341; cf.

    cutis,

    Ov. M. 8, 805:

    alvus,

    Cels. 6, 18, 9; Hor. S. 2, 4, 27: aqua, hard, i. e. containing much earthy matter, Cels. 2, 30 fin.; cf.

    muria,

    saturated with salt, Col. 6, 30 fin.; 12, 6, 1 et saep., v. muria:

    dumeta,

    i. e. rough, Ov. M. 1, 105 et saep.:

    gallina,

    tough, not yet boiled tender, Hor. S. 2, 4, 18; cf.:

    fungi, qui in coquendo duriores fient,

    Plin. 22, 23, 47, § 99 et saep.— Sup.:

    ladanum durissimum tactu,

    Plin. 26, 8, 30, § 48; cf.:

    durissimus tophus vel carbunculus,

    Col. 3, 11, 7 et saep.—As subst.: dūrum, i, n.
    (α).
    E duro (sc. ligno), of the hardened wood of the vine, Col. 3, 6, 2; 3, 10, 15; 21 et saep.; cf. duramentum.—
    (β).
    Durum cacare, Mart. 3, 89, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    As affecting the sense of taste:

    vinum, opp. suavis,

    hard, harsh, Pall. Oct. 14, 5; cf.:

    sapor Bacchi,

    Verg. G. 4, 102:

    acetum,

    Ser. Samm. 40 and 351.—
    2.
    As affecting the ear:

    vocis genera permulta:... grave acutum, flexibile durum,

    Cic. N. D. 2, 58, 146; cf. Quint. 11, 3, 15 and 32.—Hence, in rhet., hard, rough (cf. asper, II.):

    aspera et dura et dissoluta et hians oratio,

    Quint. 8, 6, 62:

    consonantes,

    id. 11, 3, 35:

    syllabae,

    id. 12, 10, 30:

    verba,

    id. 8, 3, 32 sq.; cf. id. 1, 5, 72:

    compositio,

    id. 9, 4, 142.
    II.
    Trop.
    A.
    Opp. to cultivated, rough, rulde, uncultivated:

    Q. Aelius Tubero ut vita sic oratione durus, incultus, horridus,

    Cic. Brut. 31; cf.:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores, et oratione et moribus,

    id. Fin. 4, 28, 78; id. Mur. 29:

    Attilius poëta durissimus,

    id. Att. 14, 20, 3:

    C. Marius, qui durior ad haec studia videbatur,

    id. Arch. 9, 19; cf. Quint. 10, 1, 93; 8 prooem. § 26; Hor. S. 1, 4, 8 al.:

    pictor durus in coloribus,

    Plin. 35, 11, 40, § 137; cf. Quint. 12, 10, 7: Fauni, gens duro robore nata, Verg. A. 8, 315; cf.:

    terrea progenies duris caput extulit arvis,

    id. G. 2, 341; cf. also Stat. Th. 4, 276 sq.; Ov. Tr. 3, 11, 8.—
    2.
    But sometimes as a praiseworthy quality, opp. to soft, weakly, hardy, vigorous (esp. freq. in poets):

    fortes et duri Spartiatae,

    Cic. Tusc. 1, 43; cf.:

    Ligures, durum in armis genus,

    Liv. 27, 48:

    durum genus experiensque laborum,

    hardy, Ov. M. 1, 414:

    unde homines nati, durum genus,

    Verg. G. 1, 63 (cf. laas and laos, Pind. Ol. 9, 71):

    gens dura atque aspera cultu,

    a hardy race, id. A. 5, 730:

    genus humanum durius, tellus quod dura creāsset,

    Lucr. 5, 926:

    Dardanidae,

    Verg. A. 3, 94:

    Hannibal,

    Hor. C. 2, 12, 2:

    Iberia,

    id. ib. 4, 14, 50:

    vindemiator,

    id. S. 1, 7, 29; cf.:

    ilia messorum,

    id. Epod. 3, 4:

    juvenci,

    Ov. M. 3, 584 et saep. —
    B.
    Opp. to morally mild, gentle, harsh, rough, stern, unyielding, unfeeling, insensible, obstinate:

    quis se tam durum agrestemque praeberet, qui, etc.,

    Cic. Or. 43, 148; cf.:

    quis nostrum animo tam agresti et duro fuit, ut? etc.,

    id. Arch. 8:

    neque sunt audiendi, qui virtutem duram et quasi ferream esse quandam volunt,

    id. Lael. 13 fin.;

    ingenio esse duro atque inexorabili,

    Ter. Ph. 3, 2, 12:

    satis pater durus fui,

    id. Heaut. 3, 1, 30; cf. id. Ad. 1, 1, 39; Cic. Cael. 16; Hor. S. 1, 2, 17:

    Varius qui est habitus judex durior,

    Cic. Fin. 2, 19, 62: cf. Caes. B. C. 3, 20, 4:

    mala vel duri lacrimas motura Catonis,

    Luc. 9, 50: duriorem se praebere alicujus miserae et afflictae fortunae, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13 A (cf. opp. at the end of the letter: se placabiliorem praebere):

    duri hominis vel potius vix hominis videtur, periculum capitis inferre multis,

    Cic. Off. 2, 14, 50; Hor. C. 4, 1, 7:

    quid nos dura refugimus aetas?

    id. ib. 1, 35, 34:

    ōs durum,

    shameless, impudent, Ter. Eun. 4, 7, 36 Ruhnk.; Cic. Quint. 24 fin.; Ov. M. 5, 451:

    cor,

    Vulg. Sirach, 3, 27 et saep. Of the austerity of the Stoic mode of living, v. above, A.—
    C.
    Of things, hard, severe, toilsome; troublesome, burdensome, disagreeable; adverse, unfortunate:

    opulento homini hoc servitus dura est,

    Plaut. Am. 1, 1, 12; so,

    servitus,

    Cic. Rep. 1, 44; 2, 25; cf.

    lex,

    Plaut. Merc. 4, 6, 1:

    condicio,

    Cic. Rab. Post. 6 fin.:

    provincia,

    Ter. Ph. 1, 2, 23; cf.

    partes,

    id. Eun. 2, 3, 62; Anton. ap. Cic. Att. 10, 8 A:

    dolor,

    Lucr. 3, 460:

    labor,

    id. 5, 1272:

    subvectiones,

    Caes. B. G. 7, 10, 1:

    venatus,

    Ov. M. 4, 307:

    dura cultu et aspera plaga,

    Liv. 45, 30 fin.:

    durissimo tempore anni,

    Caes. B. G. 7, 8, 2; cf. id. B. C. 3, 25, 3; Hirt. B. G. 8, 5 fin.:

    morbum acrem ac durum,

    Plaut. Men. 5, 2, 119; cf.

    valetudo,

    Hor. S. 2, 2, 88:

    dolores,

    Verg. A. 5, 5:

    frigus,

    Plaut. Men. 5, 6, 10:

    fames,

    Hor. S. 1, 2, 6:

    pauperies,

    id. C. 4, 9, 49:

    causa,

    Lucr. 3, 485; Quint. 4, 1, 25; Hor. S. 1, 10, 26:

    nomen (opp. molle),

    Cic. Off. 1, 12:

    verbum,

    id. Brut. 79, 274:

    propositio,

    Quint. 4, 5, 5 et saep.: De. Etiamne id lex coëgit? Ph. Illud durum, Ter. Ph. 2, 1, 8; so in the neutr. sing., Quint. 11, 1, 85; 12, 1, 36; Hor. S. 1, 9, 42 et saep.; cf.

    ellipt.: non vanae redeat sanguis imagini... Durum: sed levius fit patientia, etc.,

    Hor. C. 1, 24, 19. In plur. subst.: dura, ōrum, n., hardships, difficulties:

    siccis omnia dura deus proposuit,

    Hor. C. 1, 18, 3; id. Ep. 2, 1, 141; Sen. Oedip. 208; Verg. A. 8, 522:

    ego dura tuli,

    Ov. M. 9, 544 al. (In fem. plur. ellipt., sc. partes, Ter. Heaut. 2, 4, 22 very dub.).— Comp.:

    hi, si quid erat durius, concurrebant,

    if any unusual difficulty occurred, Caes. B. G. 1, 48, 6; 5, 29, 6; id. B. C. 3, 94, 6.— Adv. posit. in two forms: dūrĭter and dūre.
    A.
    (Acc. to 1. A.) Hardly:

    juga premunt duriter colla (boum),

    Vitr. 10, 8.— Comp.:

    durius,

    Vitr. 10, 15 fin.
    B.
    (Acc. to II. A.-C.)
    1.
    Hardly, stiffly, awkwardly:

    membra moventes Duriter,

    Lucr. 5, 1401:

    duriter,

    Auct. Her. 4, 10, 15; Gell. 17, 10, 15:

    dure,

    Hor. Ep. 2, 1, 66; Quint. 9, 4, 58; 10, 2, 19; Gell. 18, 11, 2.— Comp., Ov. R. Am. 337; Hor. S. 2, 3, 22; Quint. 8, 6, 24; 9, 4, 15; 117.—
    b.
    Hardily, rigorously, austerely:

    vitam parce ac duriter agebat,

    Ter. And. 1, 1, 47; id. Ad. 1, 1, 20; Novius ap. Non. 512.—
    2.
    Harshly, roughly, sternly:

    quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit,

    Enn. Trag. v. 348 Vahl.:

    duriter,

    Afran. Com. v. 251 Rib.; Ter. Ad. 4, 5, 28.— Comp., Cic. Lig. 6; id. Att. 1, 1, 4; id. Fam. 11, 27, 7; Caes. B. C. 1, 22 fin.; Tac. Agr. 16; id. A. 3, 52; Sen. Ep. 8; Vulg. Gen. 42, 7.— Sup., Hadrian. in Dig. 47, 14, 1.—
    3.
    Hardly, unfavorably, unfortunately:

    durius cadentibus rebus,

    Suet. Tib. 14 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > durus

  • 4 callum

    callum, i, n. ( callus, i, m., Cels. 5, 18, 36; 5, 26, 31 al.; Domit. Mars. ap. Charis. p. 55; plur. calli, Scrib. Comp. 37; 205; Suet. Aug. 80) [cf. Gr. kalamê; Lat. culmus, culmen].
    I.
    The hardened, thick skin upon animal bodies:

    fere res omnes aut corio sunt Aut etiam conchis aut callo aut cortice tectae,

    Lucr. 4, 935:

    calceamentum solorum callum,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    pedum,

    Plin. 22, 25, 60, § 127; cf. id. 9, 35, 54, § 108.— Plur., Suet. Aug. 80.—Hence,
    B.
    Meton.
    1.
    The hard flesh of certain animals:

    aprugnum,

    Plaut. Poen. 3, 2, 2; id. Pers. 2, 5, 4; for which absol. callum, id. Capt. 4, 3, 4; id. Ps. 1, 2, 33:

    manus elephanti,

    Plin. 8, 10, 10, § 31:

    locustarum,

    id. 9, 30, 50, § 95.—
    2.
    The hard skin or the hard flesh of plants:

    uvarum,

    Plin. 14, 1, 3, § 14:

    pirorum ac malorum,

    id. 15, 28, 34, § 116:

    fungorum,

    id. 22, 23, 47, § 96:

    foliorum,

    id. 16, 22, 34, § 82; Pall. Mart. 10, 28 al.—
    3.
    The hard covering of the soil:

    terrae,

    Plin. 17, 5, 3, § 33; 19, 2, 11, § 33; 31, 4, 30, § 53; also, of the hardness of salt:

    salis,

    id. 16, 12, 23, § 56.—
    II.
    Trop., hardness, callousness, insensibility, stupidity (rare;

    most freq. in Cic.): ipse labor quasi callum quoddam obducit dolori,

    renders callous to pain, Cic. Tusc. 2, 15, 36; 3, 22, 53; id. Fam. 9, 2, 3:

    ducere,

    Sen. Cons. ad Marc. 8, 2:

    inducere,

    Quint. 12, 6, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > callum

  • 5 callus

    callum, i, n. ( callus, i, m., Cels. 5, 18, 36; 5, 26, 31 al.; Domit. Mars. ap. Charis. p. 55; plur. calli, Scrib. Comp. 37; 205; Suet. Aug. 80) [cf. Gr. kalamê; Lat. culmus, culmen].
    I.
    The hardened, thick skin upon animal bodies:

    fere res omnes aut corio sunt Aut etiam conchis aut callo aut cortice tectae,

    Lucr. 4, 935:

    calceamentum solorum callum,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    pedum,

    Plin. 22, 25, 60, § 127; cf. id. 9, 35, 54, § 108.— Plur., Suet. Aug. 80.—Hence,
    B.
    Meton.
    1.
    The hard flesh of certain animals:

    aprugnum,

    Plaut. Poen. 3, 2, 2; id. Pers. 2, 5, 4; for which absol. callum, id. Capt. 4, 3, 4; id. Ps. 1, 2, 33:

    manus elephanti,

    Plin. 8, 10, 10, § 31:

    locustarum,

    id. 9, 30, 50, § 95.—
    2.
    The hard skin or the hard flesh of plants:

    uvarum,

    Plin. 14, 1, 3, § 14:

    pirorum ac malorum,

    id. 15, 28, 34, § 116:

    fungorum,

    id. 22, 23, 47, § 96:

    foliorum,

    id. 16, 22, 34, § 82; Pall. Mart. 10, 28 al.—
    3.
    The hard covering of the soil:

    terrae,

    Plin. 17, 5, 3, § 33; 19, 2, 11, § 33; 31, 4, 30, § 53; also, of the hardness of salt:

    salis,

    id. 16, 12, 23, § 56.—
    II.
    Trop., hardness, callousness, insensibility, stupidity (rare;

    most freq. in Cic.): ipse labor quasi callum quoddam obducit dolori,

    renders callous to pain, Cic. Tusc. 2, 15, 36; 3, 22, 53; id. Fam. 9, 2, 3:

    ducere,

    Sen. Cons. ad Marc. 8, 2:

    inducere,

    Quint. 12, 6, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > callus

  • 6 J

    J, j, a consonant which, although originally represented by the same character as the vowel i, was distinguished from it by the ancients themselves, Charis. p. 1 P.; Diom. p. 416 ib.; Prisc. p. 544 ib.; Don. p. 1735 ib. al. The old grammarians supposed it to lengthen a preceding vowel (but v. Roby, Gram. 1, § 143). Its pronunciation was like that of the German j (or Engfish y) at the beginning of syllables, as jus, injuria, ejectus (Corss.). But where j occurs as a medial between two vowels, it is, according to the statement of the grammarians, to be pronounced double;

    wherefore, in such cases, it is also written double by many (e. g. by Cicero), as ajjo, Majja, ejjus, pejjus, etc.,

    Quint. 1, 4, 11; Prisc. p. 545 P.; Vel. Long. p. 2219 ib. al.; and in inscriptions with a tall I. The closest relation exists between j and the vowel i, and in the course of formation and inflection they are very often interchanged: Pompejus, Pompei; Gajus, Gai; jam, etiam, quoniam; ajo, aibam. By the poets, i was often hardened into j to form position: abjete, abjetibus, for abiete, abietibus; cf. Val. Prob. p. 1432 P.; Mar. Vict. p. 2474 ib. J is related to g, as magis, major. J arises from dj or di, as Juppiter, Jovis, from Djuppiter, Djovis. J was omitted before another i in compounds of jacio with monosyllabic prepositions: abicit, adicit, obicit, for abjicit, adjicit, objicit. The preposition is regularly long (Verg. A. 6, 421), but after the time of Ovid is sometimes shortened (Luc. 9, 188). A diphthong is sometimes formed with the preceding vowel: r??cĕ (Verg. E. 3, 96),??cĭt (Lucr. 3, 890). As an abbreviation, J. O. M. signifies Jovi Optimo Maximo; J. R. Juno Regina; J. V. T. Julia Victrix Togata.

    Lewis & Short latin dictionary > J

  • 7 j

    J, j, a consonant which, although originally represented by the same character as the vowel i, was distinguished from it by the ancients themselves, Charis. p. 1 P.; Diom. p. 416 ib.; Prisc. p. 544 ib.; Don. p. 1735 ib. al. The old grammarians supposed it to lengthen a preceding vowel (but v. Roby, Gram. 1, § 143). Its pronunciation was like that of the German j (or Engfish y) at the beginning of syllables, as jus, injuria, ejectus (Corss.). But where j occurs as a medial between two vowels, it is, according to the statement of the grammarians, to be pronounced double;

    wherefore, in such cases, it is also written double by many (e. g. by Cicero), as ajjo, Majja, ejjus, pejjus, etc.,

    Quint. 1, 4, 11; Prisc. p. 545 P.; Vel. Long. p. 2219 ib. al.; and in inscriptions with a tall I. The closest relation exists between j and the vowel i, and in the course of formation and inflection they are very often interchanged: Pompejus, Pompei; Gajus, Gai; jam, etiam, quoniam; ajo, aibam. By the poets, i was often hardened into j to form position: abjete, abjetibus, for abiete, abietibus; cf. Val. Prob. p. 1432 P.; Mar. Vict. p. 2474 ib. J is related to g, as magis, major. J arises from dj or di, as Juppiter, Jovis, from Djuppiter, Djovis. J was omitted before another i in compounds of jacio with monosyllabic prepositions: abicit, adicit, obicit, for abjicit, adjicit, objicit. The preposition is regularly long (Verg. A. 6, 421), but after the time of Ovid is sometimes shortened (Luc. 9, 188). A diphthong is sometimes formed with the preceding vowel: r??cĕ (Verg. E. 3, 96),??cĭt (Lucr. 3, 890). As an abbreviation, J. O. M. signifies Jovi Optimo Maximo; J. R. Juno Regina; J. V. T. Julia Victrix Togata.

    Lewis & Short latin dictionary > j

  • 8 duro

    dūro, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [durus], to make hard, to harden (mostly ante-class. and post-Aug.; not in Cic.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Act.:

    quae nobis durata ac spissa videntur, Haec, etc.,

    Lucr. 2, 444; so in the part. perf.:

    coria (with condurare ferrum),

    id. 6, 970; cf.

    cutis,

    Ov. M. 4, 577:

    caementa calce (opp. interlita luto),

    Liv. 21, 11:

    ova in aqua,

    Plin. 29, 3, 11, § 45:

    pontus frigore,

    Ov. P. 4, 9, 85:

    nives solo,

    Hor. C. 3, 24, 39:

    aqua salibus,

    i. e. strongly saturated, Col. 7, 4 fin., v. durus, I.:

    ungulas (mularum),

    id. 6, 37, 11:

    ferrum ictibus,

    Plin. 34, 15, 43, § 149:

    guttas in grana,

    id. 12, 19, 42, § 94:

    uvam fumo,

    i. e. to dry, preserve, Hor. S. 2, 4, 72.—In medic. lang.: corpus, i. e. to bind, make costive, opp. mollire, Cels. 2, 14; cf. id. 2, 33 fin. —In fullers' lang., to harden, stiffen or full cloth: Art. Non queo durare. Par. Si non didicisti fulloniam, non mirandumst, Plaut. As. 5, 2, 57 (with a punning reference to the meaning II. A. 2.).—
    (β).
    Neutr.:

    tum durare solum et discludere Nerea ponto Coeperit, i. q. durescere,

    Verg. E. 6, 35; so,

    vino minime durante, uva maxime,

    Plin. 14, 3, 4, § 37.—
    II.
    Trop.
    A.
    (Acc. to durus, II. A. 2.).
    1.
    Act., to harden with use or labor, etc.; to make hardy or callous, to inure (class.):

    opere in duro membra manusque,

    Lucr. 5, 1359; cf.:

    membra animumque,

    Hor. S. 1, 4, 119:

    umeros ad vulnera,

    Verg. G. 3, 257: hoc se labore durant homines adolescentes, * Caes. B. G. 6, 28, 3; cf.:

    exercitum crebris expeditionibus, patientiaque periculorum,

    Vell. 2, 78, 2:

    cor,

    Plaut. Ps. 1, 3, 6; cf.

    mentem,

    Tac. A. 3, 15 al.:

    ab duratis usu armorum pulsi,

    Liv. 7, 29; so in the part., id. 23, 18; 30, 28:

    durati bellis,

    id. 42, 52:

    vitia durantur,

    grow inveterate, Quint. 1, 1, 37.—
    2.
    Neutr. (so most freq.), to be hardened, inured to troubles, i. e. to be patient, to wait, persevere; to endure, hold out:

    durare nequeo in aedibus,

    Plaut. Am. 3, 2, 1; cf. id. Men. 5, 2, 31; Ter. Ad. 4, 2, 15; Liv. 5, 2, 7; 38, 7 fin.; Quint. 11, 3, 23; Verg. A. 9, 604; Hor. Ep. 1, 1, 82 al.; cf. impers., Liv. 10, 46:

    durate et vosmet rebus servate secundis,

    Verg. A. 1, 207; cf. Suet. Calig. 45; Auct. ap. Quint. 9, 2, 91; Ov. Am. 3, 11, 27 al.:

    nequeo durare, quin, etc.,

    Plaut. Curc. 1, 3, 22:

    durare nequeo quin intro eam,

    id. Mil. 4, 6, 34; Suet. Claud. 26.—
    (β).
    With acc., to bear, endure ( poet. and in post-Aug. prose):

    patior quemvis durare laborem,

    Verg. A. 8, 577:

    quascumque vias,

    Stat. S. 5, 2, 153;

    and of inanimate subjects: sine funibus Vix durare carinae Possunt imperiosius Aequor,

    Hor. C. 1, 14, 7; cf.:

    (vitis genus) quod siccitatem durat et ventos,

    Pall. Febr. 9, 1.—
    (γ).
    With inf.:

    non quis parumper durare opperier,

    Plaut. Truc. 2, 3, 5.—
    b.
    In gen., to hold out, to continue in existence, to last, remain (very freq.): Ar. Ubi illaec (talenta) quae dedi ante? Cl. Abusa. Num si ea durarent mihi, [p. 621] etc., Plaut. As. 1, 3, 44:

    uti quam diutissime durent oleae,

    Cato R. R. 58; 104; Varr. R. R. 1, 59, 3:

    omnem durare per aevom,

    Lucr. 3, 605; cf. id. 3, 812; Verg. G. 2, 100; Suet. Calig. 6 al.:

    neque post mortem durare videtur (corpus),

    Lucr. 3, 339; cf. ib. 561:

    ad posteros virtus durabit,

    Quint. 3, 1, 21; cf. id. 1, 11, 18; 3, 1, 9; 5, 11, 41:

    maneat quaeso duretque gentibus, si non amor nostri, at certe odium sui,

    Tac. G. 33:

    durante originis vi,

    id. Agr. 11; cf. Petr. 96, 3:

    durante bello,

    Tac. A. 14, 39; so with adhuc, Suet. Gramm. 24; cf.:

    munera, quibus donatus est, durant, ostendunturque adhuc Bais,

    are still in existence, id. Tib. 6 et saep.—With inf.:

    ut vivere durent,

    Luc. 4, 519; so Sil. 10, 653; 11, 75; Petr. 41, 2.—In Tacitus sometimes of persons, for vivere, to live:

    narratum ab iis, qui nostram ad juventam duraverunt,

    Tac. A. 3, 16; id. Or. 17; id. Agr. 44. And once in the same author (acc. to the better reading) of extension in space: durant colles (= continuantur, ultra porriguntur; French, s'y prolongent), extend continuously to the frontier, Germ. 30.—
    B.
    (Acc. to durus, II. B.)
    1.
    Act., to render hard, callous, insensible; to dull, to blunt (rare and perh. not ante-Aug.):

    aerea dehinc ferro (Juppiter) duravit saecula,

    Hor. Epod. 16, 65:

    ad plagas durari,

    Quint. 1, 3, 14 (cf. §

    12: quae in pravam induruerunt): ad omne facinus durato,

    Tac. H. 4, 59.—Of the affections, Vulg. Job, 39, 16.— Pass.:

    linguae vitia, inemendabili in posterum pravitate durantur,

    to become confirmed, incurable, Quint. 1, 1, 37.—
    2.
    Neutr., to be hard, stern, callous, insensible (rare and not ante-Aug.):

    ut non durat (pater) ultra poenam abdicationis,

    Quint. 9, 2, 88:

    in nullius umquam suorum necem duravit,

    Tac. A. 1, 6; Petr. 105 fin.; cf.:

    usque ad caedem ejus duratura filii odia,

    Tac. A. 14, 1 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > duro

  • 9 concresco

    con-cresco, crēvi, crētum, 3 ( inf. perf. sync. concresse, Ov. M. 7, 416), v. n., to grow together; hence with the prevailing idea of uniting, and generally of soft or liquid substances which thicken; to harden, condense, curdle, stiffen, congeal, etc. (very freq., and class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.:

    concrescunt semina (opp. extenuantur),

    Lucr. 4, 1261; 6, 626; cf.:

    concrescunt subitae currenti in flumine crustae,

    Verg. G. 3, 360;

    opp. liquere,

    Cic. Univ. 14: rigido concrescere rostro Ora videt, to stiffen into a hard beak. Ov. M. 5, 673; cf.:

    Aconteus Gorgone conspectā saxo concrevit oborto,

    id. ib. 5, 202 (cf. also saxoque oculorum induruit umor, id. ib. 5, 233):

    quo pacto pluvius concrescat in altis Nubibus umor,

    Lucr. 6, 495; cf. id. 6, 250:

    imbres gelidis concrescunt ventis,

    Ov. M. 9, 220:

    (aqua) neque conglaciaret frigoribus neque nive pruināque concresceret, etc.,

    Cic. N. D. 2, 10, 26:

    gelidus concrevit frigore sanguis,

    Verg. A. 12, 905:

    cum lac concrevit,

    Col. 7, 8, 3; cf. Ov. M. 12, 436: concretos sanguine crines, stuck together or clotted, Verg. A. 2, 277; cf.:

    concreta sanguine barba,

    Ov. M. 14, 201.—With in and acc.:

    crystalli modo glaciari et in lapidem concrescere,

    harden into, Plin. 36, 22, 45, § 161; cf.:

    aër... tum autem concretus in nubis cogitur,

    Cic. N. D. 2, 39, 101.—
    II.
    Meton.
    A.
    To take form, to grow, increase:

    de terris terram concrescere parvis,

    Lucr. 1, 840:

    terrā in ipsā taetro concrescere odore bitumen,

    id. 6, 807; Verg. E. 6, 34; cf.:

    indagatio initiorum unde omnia orta, generata, concreta sint,

    Cic. Tusc. 5, 24, 69; 1, 24, 56:

    valles, quae fluminum alluvie et inundationibus concreverint,

    Col. 3, 11, 8.—With ex:

    omne corpus aut aqua aut aër aut ignis aut terra est, aut id quod est concretum ex aliquā parte eorum,

    composed, formed of, Cic. N. D. 3, 12, 30; so id. ib. 3, 14, 34; Tac. A. 13, 57.—
    2.
    Trop.:

    illud funestum animal, ex nefariis stupris, ex civili cruore concretum (al. conceptum),

    Cic. Pis. 9, 21. —
    B.
    (Con intens.) To grow strong, to rise by growing, etc. (so very rare):

    (lana) quanto prolixior in pecore concrescit, tanto, etc.,

    Col. 7, 3, 10 (but in Lucr. 5, 833, the best reading is clarescit; v. Lachm.).—Hence, concrētus, a, um, P. a. (acc. to I.), grown together, concrete, compound, condensed, hardened, thick, hard, stiff, curdled, congealed, clotted, etc. (class.):

    dubitare non possumus quin nihil sit animis admixtum, nihil concretum, nihil copulatum, nihil coagmentatum, nihil duplex,

    Cic. Tusc. 1, 29, 71; 1, 27, 66:

    aër crassus et concretus,

    id. ib. 1, 18, 42; Lucr. 1, 1018; 5, 467 sq.:

    aër (opp. fusus, extenuatus),

    Cic. N. D. 2, 39, 101; cf.:

    pingue et concretum esse caelum,

    id. Div. 1, 57, 130:

    umores (opp. acres),

    id. N. D. 2, 23, 59:

    spuma,

    Ov. M. 4, 537:

    lac,

    Verg. G. 3, 463:

    in sanguine,

    Ov. M. 13, 492:

    mare,

    Plin. 4, 16, 30, § 104:

    nix concreta pruinā,

    Lucr. 3, 20:

    concreta et durata glacies,

    Liv. 21, 36, 8; cf.:

    concreta frigora canā pruinā,

    stiffened by the hoary frost, Verg. G. 2, 376:

    gelu,

    Curt. 8, 4.— Poet., of light: cum claram speciem concreto lumine luna abdidit, thick, i. e. dimmed, Cic. poët. Div. 1, 11, 18:

    nanus et ipse suos breviter concretus in artus,

    shortened, Prop. 4 (5), 8, 41:

    dolor,

    benumbing, tearless, Ov. P. 2, 11, 10.— Subst.: concrētum, i, n., firm or solid matter:

    species quaedam deorum, quae nihil concreti habeat, nihil solidi,

    Cic. N. D. 1, 27, 75.—Esp. (sc. gelu), hard or stiff frost:

    nec semine jacto Concretum patitur radicem adfigere terrae,

    Verg. G. 2, 318 Rib. Forbig.; cf. Hildebr. ad App. M. 1, p. 455. (By others concretum is made acc. of 2. concretus. The common reading is concretam, sc. gelu, the root stiffened by frost; cf. Forbig. ad loc.)— Comp.:

    semen concretius,

    Lucr. 4, 1240:

    spuma lactis concretior,

    Plin. 11, 41, 96, § 239: ossa concreta, t. t., solid bones, i. e. without marrow, id. 7, 18, 18, § 78.— Sup. and adv. not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > concresco

  • 10 concretum

    con-cresco, crēvi, crētum, 3 ( inf. perf. sync. concresse, Ov. M. 7, 416), v. n., to grow together; hence with the prevailing idea of uniting, and generally of soft or liquid substances which thicken; to harden, condense, curdle, stiffen, congeal, etc. (very freq., and class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.:

    concrescunt semina (opp. extenuantur),

    Lucr. 4, 1261; 6, 626; cf.:

    concrescunt subitae currenti in flumine crustae,

    Verg. G. 3, 360;

    opp. liquere,

    Cic. Univ. 14: rigido concrescere rostro Ora videt, to stiffen into a hard beak. Ov. M. 5, 673; cf.:

    Aconteus Gorgone conspectā saxo concrevit oborto,

    id. ib. 5, 202 (cf. also saxoque oculorum induruit umor, id. ib. 5, 233):

    quo pacto pluvius concrescat in altis Nubibus umor,

    Lucr. 6, 495; cf. id. 6, 250:

    imbres gelidis concrescunt ventis,

    Ov. M. 9, 220:

    (aqua) neque conglaciaret frigoribus neque nive pruināque concresceret, etc.,

    Cic. N. D. 2, 10, 26:

    gelidus concrevit frigore sanguis,

    Verg. A. 12, 905:

    cum lac concrevit,

    Col. 7, 8, 3; cf. Ov. M. 12, 436: concretos sanguine crines, stuck together or clotted, Verg. A. 2, 277; cf.:

    concreta sanguine barba,

    Ov. M. 14, 201.—With in and acc.:

    crystalli modo glaciari et in lapidem concrescere,

    harden into, Plin. 36, 22, 45, § 161; cf.:

    aër... tum autem concretus in nubis cogitur,

    Cic. N. D. 2, 39, 101.—
    II.
    Meton.
    A.
    To take form, to grow, increase:

    de terris terram concrescere parvis,

    Lucr. 1, 840:

    terrā in ipsā taetro concrescere odore bitumen,

    id. 6, 807; Verg. E. 6, 34; cf.:

    indagatio initiorum unde omnia orta, generata, concreta sint,

    Cic. Tusc. 5, 24, 69; 1, 24, 56:

    valles, quae fluminum alluvie et inundationibus concreverint,

    Col. 3, 11, 8.—With ex:

    omne corpus aut aqua aut aër aut ignis aut terra est, aut id quod est concretum ex aliquā parte eorum,

    composed, formed of, Cic. N. D. 3, 12, 30; so id. ib. 3, 14, 34; Tac. A. 13, 57.—
    2.
    Trop.:

    illud funestum animal, ex nefariis stupris, ex civili cruore concretum (al. conceptum),

    Cic. Pis. 9, 21. —
    B.
    (Con intens.) To grow strong, to rise by growing, etc. (so very rare):

    (lana) quanto prolixior in pecore concrescit, tanto, etc.,

    Col. 7, 3, 10 (but in Lucr. 5, 833, the best reading is clarescit; v. Lachm.).—Hence, concrētus, a, um, P. a. (acc. to I.), grown together, concrete, compound, condensed, hardened, thick, hard, stiff, curdled, congealed, clotted, etc. (class.):

    dubitare non possumus quin nihil sit animis admixtum, nihil concretum, nihil copulatum, nihil coagmentatum, nihil duplex,

    Cic. Tusc. 1, 29, 71; 1, 27, 66:

    aër crassus et concretus,

    id. ib. 1, 18, 42; Lucr. 1, 1018; 5, 467 sq.:

    aër (opp. fusus, extenuatus),

    Cic. N. D. 2, 39, 101; cf.:

    pingue et concretum esse caelum,

    id. Div. 1, 57, 130:

    umores (opp. acres),

    id. N. D. 2, 23, 59:

    spuma,

    Ov. M. 4, 537:

    lac,

    Verg. G. 3, 463:

    in sanguine,

    Ov. M. 13, 492:

    mare,

    Plin. 4, 16, 30, § 104:

    nix concreta pruinā,

    Lucr. 3, 20:

    concreta et durata glacies,

    Liv. 21, 36, 8; cf.:

    concreta frigora canā pruinā,

    stiffened by the hoary frost, Verg. G. 2, 376:

    gelu,

    Curt. 8, 4.— Poet., of light: cum claram speciem concreto lumine luna abdidit, thick, i. e. dimmed, Cic. poët. Div. 1, 11, 18:

    nanus et ipse suos breviter concretus in artus,

    shortened, Prop. 4 (5), 8, 41:

    dolor,

    benumbing, tearless, Ov. P. 2, 11, 10.— Subst.: concrētum, i, n., firm or solid matter:

    species quaedam deorum, quae nihil concreti habeat, nihil solidi,

    Cic. N. D. 1, 27, 75.—Esp. (sc. gelu), hard or stiff frost:

    nec semine jacto Concretum patitur radicem adfigere terrae,

    Verg. G. 2, 318 Rib. Forbig.; cf. Hildebr. ad App. M. 1, p. 455. (By others concretum is made acc. of 2. concretus. The common reading is concretam, sc. gelu, the root stiffened by frost; cf. Forbig. ad loc.)— Comp.:

    semen concretius,

    Lucr. 4, 1240:

    spuma lactis concretior,

    Plin. 11, 41, 96, § 239: ossa concreta, t. t., solid bones, i. e. without marrow, id. 7, 18, 18, § 78.— Sup. and adv. not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > concretum

  • 11 calleo

    callĕo, ēre, v. n. and a. [callum].
    I.
    Neutr.
    A.
    Lit., to be callous, to be thickskinned (rare):

    plagis costae callent,

    Plaut. Ps. 1, 2, 4; Caecil. ap. Non. p. 258, 10:

    callent rure manus,

    Auct. Aetn. 260; Plin. 11, 37, 84, § 211.—
    B.
    Trop.
    * 1.
    To be hardened, insensible, unfeeling: in illis rebus exercitatus animus callere jam debet atque omnia minoris existimare, Serv. Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2; cf. callisco.—
    2.
    To be practised, to be wise by experience, to be skilful, versed in; in a pun on the literal sense A. supra:

    callum aprugnum callere aeque non sinam,

    Plaut. Poen. 3, 2, 2; cf. id. ib. v. 1; so id. Pers. 2, 5, 4:

    omnes homines ad suum quaestum callent,

    id. Truc. 5, 40 (cf. id. ib. 2, 4, 62: callidus ad quaestum); Amm. 15, 2, 4: melius quam viri callent mulieres, Att. ap. Non. p. 257, 31 (Trag. Rel. v. 28 Rib.):

    satin' astu et fallendo callet?

    id. ib. p. 258, 6 (Trag. Rel. v. 475 ib.):

    quod periti sumus in vitā atque usu callemus magis,

    id. ib. 258, 5:

    si in re navali, cujus esset ignarus, offendisset, eo plus in ea, quorum usu calleret, spei nactus,

    Liv. 35, 26, 10:

    cottidiano usu ejus (negotii) callebant,

    Val. Max. 8, 12, 1; Plin. 8, 25, 38, § 91; 9, 29, 46, § 86:

    augurandi studio Galli praeter caeteros callent,

    Just. 24, 4, 3: arte, Ser. ap. Non. p. 258, 2; Sol. 8:

    bellis callere,

    by military experience, Sil. 6, 90 sq.: fidibus, App. Flor. n. 18.—
    II.
    Act., to know by experience or practice, to know, have the knowledge of, understand (freq., esp. in the poets;

    in Cic. very rare): memini et scio et calleo et commemini,

    Plaut. Pers. 2, 1, 8; cf. id. ib. 3, 1, 52; id. Poen. 3, 1, 71:

    cuncta perdocte callet,

    id. Most. 1, 3, 122:

    alicujus sensum,

    Ter. Ad. 4, 1, 17: istaec malitiosa non tam calleo, Afran. ap. Non. p. 482, 10 (Com. Rel. v. 124 Rib.):

    in colubras callet cantiunculam,

    Pompon. ib. 482, 9 (Com. Rel. v. 118 ib.):

    jura,

    Cic. Balb. 14, 32; Gell. 16, 10, 3:

    urbanas rusticasque res pariter,

    Liv. 39, 40, 4:

    artem,

    Tac. A. 13, 3:

    legitimum sonum digitis callemus et aure,

    Hor. A. P. 274 al. —
    (β).
    With inf. as object: multaque de rerum mixturā dicere callent, * Lucr. 2, 978; Hor. C. 4, 9, 49; Juv. 4, 142; Pers. 5, 105.—
    (γ).
    With acc. and inf.: quem Marcellini consiliarium fuisse callebant, Sisenn. ap. Non. p. 258, 8.—
    (δ).
    With rel.-clause:

    quo pacto id fieri soleat, calleo,

    Ter. Heaut. 3, 2, 37.—Hence, callens, entis, P. a., acquainted with, versed in, skilful, expert (very rare):

    qui sunt vaticinandi callentes,

    Plin. 21, 31, 105, § 182:

    utriusque linguae,

    Gell. 17, 5, 3:

    bellandi,

    Amm. 16, 12, 32.—
    * Adv.: callenter, skilfully, cunningly; for the class. callide, App. M. 4, p. 150, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > calleo

  • 12 coctum

    cŏquo, xi, ctum, 3, v. a. [kindr. with Sanscr. pak; Gr. pep in peptô or pessô; Germ. backen; Engl. bake], to cook, to prepare by cooking, to bake, boil, roast, parch, steep, melt, heat (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    cenam,

    Plaut. Aul. 3, 2, 17; id. Ps. 3, 2, 7:

    cottidie sic cena ei coquebatur, ut, etc.,

    Nep. Cim. 4, 3:

    cibum,

    Lucr. 5, 1102; cf.

    cibaria,

    Liv. 3, 27, 3; 29, 25, 6; 44, 32, 11;

    44, 35, 13 al.: qui illa coxerat,

    Cic. Tusc. 5, 34, 98:

    quae coxerat aere cavo,

    Ov. M. 4, 505:

    dulce dedit, tostā quod coxerat ante polentā,

    cooked from parched malt, id. ib. 5, 450:

    humana exta,

    Hor. A. P. 186:

    (pavonem),

    id. S. 2, 2, 28:

    aliquid ex oleo,

    in oil, Cels. 5, 177; so,

    aliquid ex aceto,

    Scrib. Comp. 252. — Absol.:

    si nusquam coctum is, quidnam cenat Juppiter?

    Plaut. Ps. 3, 2, 56:

    in nonum diem solet ire coctum,

    id. Aul. 2, 4, 46; 3, 2, 15:

    coquendo sit faxo et molendo,

    Ter. Ad. 5, 3, 61.—
    B.
    Subst.
    1.
    coctum, i, n., cooked food:

    quid tu, malum, curas, utrum crudum an coctum edim?

    Plaut. Aul. 3, 2, 16 Ussing:

    ne quid in popinas cocti praeter legumina aut olera veniret,

    Suet. Ner. 16.— Plur.:

    cocta vendere,

    Suet. Claud. 38.—
    2.
    cocta, ae, f., water boiled, and cooled by ice; a decoction, Mart. 2, 85, 1; cf. Plin. 19, 4, 19, § 55; Suet. Ner. 48.—
    II.
    Transf.
    A.
    To prepare by fire, to burn, parch, etc.:

    laterculos,

    Cato, R. R. 39, 2:

    calcem,

    id. ib. 38, 1 sq.:

    carbonem,

    id. ib. fin.:

    locum sol,

    Varr. R. R. 3, 14, 2; cf.:

    glaebas maturis solibus aestas,

    Verg. G. 1, 66:

    cocta ligna,

    dried, hardened by drying, Dig. 32, 1, 55, § 7:

    coctus agger,

    i. e. built of bricks, Prop. 3 (4), 11, 22:

    rosaria cocta matutino Noto,

    dried up, parched, id. 4 (5), 5, 62; cf.:

    at vos, praesentes Austri, coquite horum obsonia,

    Hor. S. 2, 2, 41:

    aurum cum plumbo,

    Plin. 33, 3, 19, § 60:

    aera fornacibus,

    Luc. 6, 405.—
    B.
    To ripen, make mature:

    arbores sol ac luna,

    Varr. R. R. 1, 7, 4:

    uvas,

    id. ib. 1, 54, 1; cf.

    vinum,

    Plaut. Trin. 2, 4, 125; and:

    mitis vindemia,

    Verg. G. 2, 522:

    poma (with matura),

    Cic. Sen. 19, 71:

    fructus solibus,

    Plin. 12, 5, 11, § 23:

    messem,

    Mart. 10, 62 al. —
    C.
    = concoquo, to digest:

    cibus confectus jam coctusque,

    Cic. N. D. 2, 55, 137; 2, 54, 136 (but in these passages Madv. ad Cic. Fin. 2, 20, 64, would read concoquo, denying that coquo ever means to digest; cf. Spald. ad Quint. 8, 4, 16); Lact. Opif. Dei, 14, 5; cf.:

    balineae ardentes, quibus persuasere in corporibus cibos coqui,

    Plin. 29, 1, 8, § 26:

    plerique... bubulum coquunt,

    Cels. 4, 5, § 27; 4, 18, § 4.—
    III.
    Trop. (in the poets and prose writers after the Aug. per.).
    A.
    To elaborate something in mind, to consider, to think, meditate upon, contrive, plan: quicquid est, incoctum non expromet;

    bene coctum dabit,

    Plaut. Mil. 2, 2, 55: bene cocto, condito, sermone bono, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 52, 1; cf. Cic. Fin. 2, 8, 25; cf.:

    consilia secreto,

    Liv. 2, 36, 2:

    bellum,

    id. 8, 3, 2:

    trucem invidiam,

    Stat. Th. 2, 300:

    iras cum fraude,

    Sil. 7, 403:

    Latio extrema coepta,

    id. 10, 431.—
    B.
    To vex, harass, torment, disturb the mind:

    egomet me coquo et macero et defetigo,

    Plaut. Trin. 2, 1, 3: si quid ego adjuero curamve levasso, quae nunc te coquit et versat in pectore fixa, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1; cf.:

    si sollicitudo oratorem macerat et coquit,

    Quint. 12, 10, 77:

    quos ira metusque coquebat,

    Sil. 14, 103:

    quam... Femineae ardentem curaeque iraeque coquebant,

    Verg. A. 7, 345.—Hence, Ital. cuocere; Fr. cuire. —Hence, coctus, a, um, P. a. (acc. to III. A. supra), well considered, well digested: bene coctus sermo, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 52, 1.— Transf., of persons: hodie juris coctiores non sunt, qui lites creant. Quam, etc. (alluding to the double meaning of jus), better skilled in, etc., Plaut. Poen. 3, 2, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > coctum

  • 13 coquo

    cŏquo, xi, ctum, 3, v. a. [kindr. with Sanscr. pak; Gr. pep in peptô or pessô; Germ. backen; Engl. bake], to cook, to prepare by cooking, to bake, boil, roast, parch, steep, melt, heat (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    cenam,

    Plaut. Aul. 3, 2, 17; id. Ps. 3, 2, 7:

    cottidie sic cena ei coquebatur, ut, etc.,

    Nep. Cim. 4, 3:

    cibum,

    Lucr. 5, 1102; cf.

    cibaria,

    Liv. 3, 27, 3; 29, 25, 6; 44, 32, 11;

    44, 35, 13 al.: qui illa coxerat,

    Cic. Tusc. 5, 34, 98:

    quae coxerat aere cavo,

    Ov. M. 4, 505:

    dulce dedit, tostā quod coxerat ante polentā,

    cooked from parched malt, id. ib. 5, 450:

    humana exta,

    Hor. A. P. 186:

    (pavonem),

    id. S. 2, 2, 28:

    aliquid ex oleo,

    in oil, Cels. 5, 177; so,

    aliquid ex aceto,

    Scrib. Comp. 252. — Absol.:

    si nusquam coctum is, quidnam cenat Juppiter?

    Plaut. Ps. 3, 2, 56:

    in nonum diem solet ire coctum,

    id. Aul. 2, 4, 46; 3, 2, 15:

    coquendo sit faxo et molendo,

    Ter. Ad. 5, 3, 61.—
    B.
    Subst.
    1.
    coctum, i, n., cooked food:

    quid tu, malum, curas, utrum crudum an coctum edim?

    Plaut. Aul. 3, 2, 16 Ussing:

    ne quid in popinas cocti praeter legumina aut olera veniret,

    Suet. Ner. 16.— Plur.:

    cocta vendere,

    Suet. Claud. 38.—
    2.
    cocta, ae, f., water boiled, and cooled by ice; a decoction, Mart. 2, 85, 1; cf. Plin. 19, 4, 19, § 55; Suet. Ner. 48.—
    II.
    Transf.
    A.
    To prepare by fire, to burn, parch, etc.:

    laterculos,

    Cato, R. R. 39, 2:

    calcem,

    id. ib. 38, 1 sq.:

    carbonem,

    id. ib. fin.:

    locum sol,

    Varr. R. R. 3, 14, 2; cf.:

    glaebas maturis solibus aestas,

    Verg. G. 1, 66:

    cocta ligna,

    dried, hardened by drying, Dig. 32, 1, 55, § 7:

    coctus agger,

    i. e. built of bricks, Prop. 3 (4), 11, 22:

    rosaria cocta matutino Noto,

    dried up, parched, id. 4 (5), 5, 62; cf.:

    at vos, praesentes Austri, coquite horum obsonia,

    Hor. S. 2, 2, 41:

    aurum cum plumbo,

    Plin. 33, 3, 19, § 60:

    aera fornacibus,

    Luc. 6, 405.—
    B.
    To ripen, make mature:

    arbores sol ac luna,

    Varr. R. R. 1, 7, 4:

    uvas,

    id. ib. 1, 54, 1; cf.

    vinum,

    Plaut. Trin. 2, 4, 125; and:

    mitis vindemia,

    Verg. G. 2, 522:

    poma (with matura),

    Cic. Sen. 19, 71:

    fructus solibus,

    Plin. 12, 5, 11, § 23:

    messem,

    Mart. 10, 62 al. —
    C.
    = concoquo, to digest:

    cibus confectus jam coctusque,

    Cic. N. D. 2, 55, 137; 2, 54, 136 (but in these passages Madv. ad Cic. Fin. 2, 20, 64, would read concoquo, denying that coquo ever means to digest; cf. Spald. ad Quint. 8, 4, 16); Lact. Opif. Dei, 14, 5; cf.:

    balineae ardentes, quibus persuasere in corporibus cibos coqui,

    Plin. 29, 1, 8, § 26:

    plerique... bubulum coquunt,

    Cels. 4, 5, § 27; 4, 18, § 4.—
    III.
    Trop. (in the poets and prose writers after the Aug. per.).
    A.
    To elaborate something in mind, to consider, to think, meditate upon, contrive, plan: quicquid est, incoctum non expromet;

    bene coctum dabit,

    Plaut. Mil. 2, 2, 55: bene cocto, condito, sermone bono, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 52, 1; cf. Cic. Fin. 2, 8, 25; cf.:

    consilia secreto,

    Liv. 2, 36, 2:

    bellum,

    id. 8, 3, 2:

    trucem invidiam,

    Stat. Th. 2, 300:

    iras cum fraude,

    Sil. 7, 403:

    Latio extrema coepta,

    id. 10, 431.—
    B.
    To vex, harass, torment, disturb the mind:

    egomet me coquo et macero et defetigo,

    Plaut. Trin. 2, 1, 3: si quid ego adjuero curamve levasso, quae nunc te coquit et versat in pectore fixa, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1; cf.:

    si sollicitudo oratorem macerat et coquit,

    Quint. 12, 10, 77:

    quos ira metusque coquebat,

    Sil. 14, 103:

    quam... Femineae ardentem curaeque iraeque coquebant,

    Verg. A. 7, 345.—Hence, Ital. cuocere; Fr. cuire. —Hence, coctus, a, um, P. a. (acc. to III. A. supra), well considered, well digested: bene coctus sermo, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 52, 1.— Transf., of persons: hodie juris coctiores non sunt, qui lites creant. Quam, etc. (alluding to the double meaning of jus), better skilled in, etc., Plaut. Poen. 3, 2, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > coquo

  • 14 man

    manna, ae, f., = manna, a grain, a vegetable juice hardened into grains, Plin. 12, 14, 32, § 62:

    manna una turis,

    id. 29, 6, 38, § 119:

    croci,

    Veg. Vet. 2, 39. ††
    2.
    manna, man, manhu, neutr. indecl., and manna, ae, f. [Hebrew], the manna of the Hebrews.— Neutr.:

    Filii Israël dixerunt ad invicem, Manhu, quod significat, Quid est hoc?

    Vulg. Exod. 16, 15:

    sume vas unum, et mitte ibi man, quantum, etc.,

    id. ib. 16, 33.— Fem., Hier. in Psa. 131, 16:

    mannae cibus,

    Sulp. Sev. Chron. 1, 20, 3:

    legimus, manna esui populo fuisse,

    Tert. Carn. Chr. 6.—
    II.
    Transf., food for the soul, divine support:

    manna absconditum,

    Vulg. Apoc. 2, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > man

  • 15 manhu

    manna, ae, f., = manna, a grain, a vegetable juice hardened into grains, Plin. 12, 14, 32, § 62:

    manna una turis,

    id. 29, 6, 38, § 119:

    croci,

    Veg. Vet. 2, 39. ††
    2.
    manna, man, manhu, neutr. indecl., and manna, ae, f. [Hebrew], the manna of the Hebrews.— Neutr.:

    Filii Israël dixerunt ad invicem, Manhu, quod significat, Quid est hoc?

    Vulg. Exod. 16, 15:

    sume vas unum, et mitte ibi man, quantum, etc.,

    id. ib. 16, 33.— Fem., Hier. in Psa. 131, 16:

    mannae cibus,

    Sulp. Sev. Chron. 1, 20, 3:

    legimus, manna esui populo fuisse,

    Tert. Carn. Chr. 6.—
    II.
    Transf., food for the soul, divine support:

    manna absconditum,

    Vulg. Apoc. 2, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > manhu

  • 16 manna

    manna, ae, f., = manna, a grain, a vegetable juice hardened into grains, Plin. 12, 14, 32, § 62:

    manna una turis,

    id. 29, 6, 38, § 119:

    croci,

    Veg. Vet. 2, 39. ††
    2.
    manna, man, manhu, neutr. indecl., and manna, ae, f. [Hebrew], the manna of the Hebrews.— Neutr.:

    Filii Israël dixerunt ad invicem, Manhu, quod significat, Quid est hoc?

    Vulg. Exod. 16, 15:

    sume vas unum, et mitte ibi man, quantum, etc.,

    id. ib. 16, 33.— Fem., Hier. in Psa. 131, 16:

    mannae cibus,

    Sulp. Sev. Chron. 1, 20, 3:

    legimus, manna esui populo fuisse,

    Tert. Carn. Chr. 6.—
    II.
    Transf., food for the soul, divine support:

    manna absconditum,

    Vulg. Apoc. 2, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > manna

  • 17 obduresco

    ob-dūresco, rui, 3, v. n., to grow or become hard, to harden (class. only in the trop. signif.; syn. occalesco).
    I.
    Lit., Cato, R. R. 50:

    semen diuturnitate obdurescit,

    Varr. R. R. 3, 14, 5:

    nervis divinis,

    Arn. 5, 18.—
    II.
    Trop., to become hardened, insensible, obdurate:

    ita miser cubando in lecto hic expectando obdurui,

    Plaut. Truc. 5, 24:

    ad ista obduruimus,

    Cic. Att. 13, 2, 1:

    usu obduruerat et percalluerat civitatis incredibilis patientia,

    id. Mil. 28, 76:

    nisi obduruisset animus ad dolorem,

    id. Fam. 2, 16, 1:

    contra fortunam,

    id. Tusc. 3, 28, 67; cf. id. Fin. 3, 11, 37:

    consuetudine,

    id. Phil. 2, 42:

    amicorum alii obduruerunt,

    id. Fam. 5, 15:

    Gorgonis vultu,

    at the sight of, Prop. 3, 20, 13:

    dociliora sunt ingenia, priusquam obduruerunt,

    Quint. 1, 12, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > obduresco

  • 18 obduro

    ob-dūro, āvi, ātum, 1, v. a. and n.
    I.
    Act., to harden, render hard (only postclass.);

    in the trop. signif.: obdurare se contra manifestam veritatem,

    Lact. 1, 1, 23:

    obdurata patientia,

    Nazar. Pan. ad Const. 13:

    obdurata nequitia,

    Cod. Just. 10, 19, 2:

    obdurata verecundia,

    Capitol. Pert. 9.—Esp., to harden the heart against God (eccl. Lat.):

    obdurare corda,

    Vulg. Heb. 3, 8; id. Psa. 94, 8; id. Deut. 15, 7.— Pass.:

    ut non obduretur quis vestrum,

    Vulg. Heb. 3, 13.—
    II.
    Neutr., to be hard or hardened; only trop., to hold out, persist, endure:

    pernegabo atque obdurabo,

    Plaut. As. 2, 2, 56:

    persta, atque obdura,

    Hor. S. 2, 5, 39; Cat. 8, 11:

    perfer et obdura,

    Ov. Tr. 5, 11, 7.— Impers. pass.: quare obduretur hoc triduum, * Cic. Att. 12, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > obduro

  • 19 praeuro

    prae-ūro, ussi, ustum, 3, v. a., to burn before, burn at the end or point (class. but [p. 1437] not in Cic.); esp. freq. in part. perf.:

    hasta praeusta,

    Liv. 1, 32:

    stipites ab summo praeacuti et praeusti,

    Caes. B. G. 7, 73, 6; cf.:

    multae praeustae sudes,

    id. ib. 5, 40:

    sudibus praeustis,

    Verg. A. 7, 524:

    praeusta et praeacuta materia,

    Caes. B. G. 7, 22 fin.:

    tela,

    hardened in the fire, Tac. A. 2, 14.—
    II.
    In gen., to scorch, parch, wither:

    ne (uvae) praeurantur,

    Col. Arb. 11, 2 (dub.; al. perurantur).—
    B.
    Also of cold:

    praeustis in transitu Alpium nive membris,

    frost-bitten, Plin. 3, 20, 24, § 134; cf. aduro.

    Lewis & Short latin dictionary > praeuro

  • 20 pugil

    pŭgil, ĭlis (u scanned long, Prud. Contr. Symm. 2, 516; nom. pugilis, Varr. Sat. Men. 22, 2, p. 116), m. [root pug- in Gr. pux, with the fist; cf.: pugna, pugillus, pungo, etc.].
    I.
    One who fights with the cestus, a boxer, pugilist, Gell. 3, 15, 3; Cic. Tusc. 2, 17, 40; 2, 23, 55; id. Brut. 69, 243; Ter. Eun. 2, 3, 24; Hor. C. 4, 2, 18; 4, 3, 4; id. S. 2, 3, 30; id. A. P. 84; Ov. Am. 3, 2, 54; id. F. 5, 700; Suet. Aug. 45; id. Calig. 18.—
    * II.
    Transf.: os pugilis, a hardened, i. e. shameless forehead, Asin. Gall. poët. ap. Suet. Gram. 22.

    Lewis & Short latin dictionary > pugil

См. также в других словарях:

  • The Minister's Black Veil — The children fled from his approach , illustration by Elenore Abbott, 1900 The Minister s Black Veil is a short story written by Nathaniel Hawthorne. It was first published in the 1836 edition of The Token and Atlantic Souvenir, edited by Samuel… …   Wikipedia

  • The Ryans and the Pittmans — [The title is a bit of a puzzle. While Pittman is the main character of the song, there is no mention of anyone named Ryan .] is a popular Newfoundland folk song. It tells of the romantic entanglements of a sailor named Bob Pittman, and his… …   Wikipedia

  • The 5 Mrs. Buchanans — Main title card Format Situation comedy Created by Marc Cherry Jamie Wooten …   Wikipedia

  • The Wall of the Sky, the Wall of the Eye — Infobox Book | name = The Wall of the Sky, the Wall of the Eye title orig = translator = image caption = First edition cover author = Jonathan Lethem illustrator = cover artist = Jacket design by Steven Cooley Jacket illustration by Alexander… …   Wikipedia

  • The Skeptic's Dictionary — Infobox Book name = The Skeptic s Dictionary title orig = translator = image caption = author = Robert Todd Carroll illustrator = cover artist = country = USA language = English series = subject = Scientific skepticism genre = non fiction… …   Wikipedia

  • The Unknown Soldier (novel) — Infobox Book | name = The Unknown Soldier title orig = Tuntematon sotilas translator = image caption = author = Väinö Linna illustrator = cover artist = country = Finland language = Finnish series = genre = War novel publisher = WSOY pub date = 3 …   Wikipedia

  • The World's Fastest Indian — Infobox Film name = The World s Fastest Indian image size = caption = Promotional poster director = Roger Donaldson producer = Roger Donaldson writer = Roger Donaldson narrator = starring = Anthony Hopkins, Diane Ladd, Jessica Cauffiel,… …   Wikipedia

  • The Gathering (novel) — infobox Book | name = The Gathering image caption = Early edition cover author = Isobelle Carmody cover artist = country = Australia language = English genre = Young adult, Fantasy novel publisher = Puffin Books release date = 1993 media type =… …   Wikipedia

  • The Traveller (character) — Superherobox| comic color =background:#c0c0c0 caption = The Traveller approaches the remains of his former home. Design by Ian Miller. character name = The Traveller real name = Jon publisher = Pan Books debut = The City (1993) creators = James… …   Wikipedia

  • The Field — Infobox Film name = The Field caption = Film poster for The Field imdb id = 0099566 writer = John B. Keane(play) Jim Sheridan starring = Richard Harris John Hurt Sean Bean Brenda Fricker Frances Tomelty and Tom Berenger director = Jim Sheridan… …   Wikipedia

  • hardened — hardened, indurated, callous mean grown or become hard. These terms are comparable in both literal (compare HARDEN 1) and extended use. Hardened is the most inclusive because it is applicable to any substance, whether originally fluid or solid,… …   New Dictionary of Synonyms

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»